Kurdinkielistä kirjallisuuskenttää käsittelevä selvitys on julkaistu kurmancîksi ja soranîksi

In Sorani and Kurmanji below - tiedote alla soranîksi ja kurmancîksi.

Raportti kartoittaa kurdinkielisen kirjallisuuden historiaa ja tilaa Pohjoismaissa sekä niitä haasteita, joita kurdinkieliset kirjailijat kohtaavat toiminnassaan. Raportti sisältää myös suosituksia ja konkreettisia ehdotuksia siihen, miten kurdinkielistä kirjallisuutta ja kirjailijoita voisi tukea osana pohjoismaista kirjallisuuskenttää. 

Kurdin kieli ja kulttuuri ovat olleet tiukasti rajoitettuja Kurdistanissa – erityisesti Turkissa ja Iranissa, mutta viime aikoina myös Irakissa ja Syyriassa. Monet kurdit ovat paenneet Eurooppaan ja Pohjoismaihin säilyttääkseen kurdilaisen identiteettinsä ja oikeuden käyttää äidinkieltään vapaasti. Kurdinkielistä kirjallisuutta on kirjoitettu ja julkaistu kurmancîn ja soranîn kielillä Pohjoismaissa – erityisesti Ruotsissa – 1980-luvulta alkaen. Tänään pohjoismaiseen kurdinkieliseen kulttuuriperintöön kuuluu paitsi satoja kirjoja ja tusinallinen aikakauslehtiä, myös oma kirjasto ja kirjailijajärjestö. 

Raportti on yksi tulos Kulttuuria kaikille -palvelun vetämälle hankkeelle ”Monikielisyys ja moninaisuus kulttuurikentän voimavarana – työllistyminen ja kotoutuminen Pohjoismaissa kirjallisuuden avulla”. Hanke on alahanke Pohjoismaisen ministerineuvoston rahoittamalle kolmivuotiselle hankkeelle ”Hyvinvoivien ihmisten innovatiivinen ja avoin Pohjola 2020 – Mahdollisuuksien tasa-arvoa hyvinvoinnista, kulttuurista, koulutuksesta ja työstä”. 

Muhammed, Husein (2020). Zimanê min, Welatê min. Pêşniyaz bo baştirkirina rewşa edebiyata kurdî li welatên Bakurî. Çand ji bo her kesî -karûbarên weşanên 1/2020. Kulttuuria kaikille -palvelu / Yhdenvertaisen kulttuurin puolesta ry (Çand ji bo her kesî – Karûbar- xizmet / Komela Ji bo Çandeyên wekhev). 

Zimanê min, Welatê min. Pêşniyaz bo baştirkirina rewşa edebiyata kurdî li welatên Bakurî [DOCX] 

Zimanê min, Welatê min. Pêşniyaz bo baştirkirina rewşa edebiyata kurdî li welatên Bakurî [PDF] 

حوسێن محەمەد2020. زمانی من، وڵاتی من پێشنیاز بۆ باشترکردنی ڕەوشی وێژەی کوردی  لە وڵاتانی باکووریی. بڵاوکراوەکانی کولتوور بۆ هەمووکەس 2/2020. ناوەندی خزمەتگوزاری کولتوور بۆ هەموو کەس / کۆمەڵەی لە پێناو کولتوورێکی یەکسان 

زمانی من، وڵاتی من پێشنیاز بۆ باشترکردنی ڕەوشی وێژەی کوردی لە وڵاتانی (PDF)باکووریی 

زمانی من، وڵاتی من پێشنیاز بۆ باشترکردنی ڕەوشی وێژەی کوردی لە وڵاتانی (DOC) باکووریی 

Muhammed, Husein, 2018. My Language, My Homeland. Recommendations for the Improvement of the Kurdish-Nordic Literary Field. Publications of the Culture for All Service 6/2018. 1st edition. 

My Language, My Homeland [PDF]
My Language, My Homeland [DOCX]

Lisätietoja: 

Mira Haataja

Vs. toiminnanjohtaja

Kulttuuria kaikille -palvelu 

mira.haataja@cultureforall.fi 

Tel. 040 213 6339 

Tiedote soranîksi ja kurmancîksi [PDF]

توێژینەوەیەک لە سەر ئەدەبیاتی کوردی بە زمانی کوردی بە هەردوو زاراوەی کورمانجی و سۆرانی بڵاو بووە

توێژینەوەی حوسێن محەمەد لە ژێر ناوی "زمانی من، نشتیمانی من" بە زمانی ئینگلیزی لە ساڵی 2018 بڵاو بووە. ئێستا ئەو وەشانە بە زاراوەکانی کورمانجی و سۆرانی زمانی کوردییش لە بەردەستە.

توێژینەوەکە لێکدانەوە دەکات لە سەر مێژووی وێژەی کوردی لە وڵاتانی سکاندیناڤی و لێگەڕ و بەر‌هەڵستەکانی بەردەم نووسەرانی کورد دەستنیشان دەکات. توێژینەوەکە هەروەها هەندێک پێشنیار و رێکاری بۆ نووسەرانی کورد تێدایە کە چۆن وێژەی کوردی وەک بەشێک لە وێژەی سکاندیناڤی پشتیوانی لێ بکرێت. 

زمان و کولتوری کوردی لە کوردستان بەتایبەتی لە تورکیا و ئێران و لەو دواییانەدا هەروەها لە عێراق و سووریا زۆر سنووردار بوون. زۆر لە کوردەکان لە پێناو پاراستنی ناسنامەی خۆیان و بەکارهێنانی سەربەستانەی مافی زمانی زکماکی خۆیان زێدی خۆیان بەجێ هێشتووە بەرەو ئەورۆپا و وڵاتانی سکاندیناڤی. زمان و وێژەی کوردی بە شێوازی کورمانجی و سۆرانی لە وڵاتانی سکاندیناڤی بەتایبەت وڵاتی سوێد لە ساڵی 1980 بەدواوە بڵاو کراوەتەوە. ئەمرۆ لە وڵاتانی سکاندیناڤی میراتی وێژەی کوردی جگە لە سەدان کتێب بریتیە لە چەندین گۆڤار و هەروەها کتێبخانەی کوردی و رێکخراوی نووسەرانی کورد.

توێژینەوەکە یەکێک لە بەرهەمەکانی پرۆژەی کولتور بۆ هەمووکەس لە ژێر ناوی "فرە زمانی و فرەچاندی کولتووری هێزی کاردۆزینەوە و جێکەوتن لە وڵاتانی سکاندیناڤی یە". پرۆژەکە بەشێک لە پرۆژەی ئەنجوومەنی وەزیرانی کولتووری سکاندیناڤیە لە ژێرناوی "باکووری خۆشبژو ی و داهێنەر لە 2020، دەرفەتەکانی یەکسان لە خۆشبژێوی، کولتور و پەروەردە و کارکردن"دا.

پێوەندی بۆ زانیاری زیاتر 

میرا هاتایا

بریکاری بەرپرسی گشتی

خزمەتگوزاریەکانی کولتور بۆ هەمووکەس

mira.haataja@cultureforall.fi

Tel. 040 213 6339

Lêkolîn li ser rewşa wêjeya Kurdî bi zimanê Kurdî bi herdû zaraveyên zimanê Kurdî wate Kurmancî û Soranî hat weşandin

Lêkolîna Hisên Mihemed li jêr navê Zimanê Min, Welatê Min bi zimanê Ingilîzi sala 2018 hat weşandin. Niha ew weşane bi zaraveyên Kurmancî û Soraniye Kurdî ber deste.

Lêkolîn dîroka wêje Kurdî li welatên Skandînavî berev dike û lêger û berhelistên pêşiya nivîskarên Kurd destnîşan dike. Lêkolîn herwisa hin pêşniyar û rêkaran ji bo nivîskarên Kurd hene ku çewa piştgîriya edeba Kurd wek beşek li wêjeya Sikandinavî biken.

Ziman û çanda Kurdî li Kurdistanê xasmayî li Tirkiye û Îranê û her wisa li wan dawiyane li Êraq û Sûrî gelek sinûrdare. Hejmarek zor li Kurdan ji bo parastina nasnameya xwe û bikar anîna serbestaneye mafê zimanê xwe yê zikmakî welatê xwe cî hêştine û akinciyê Ewropa û Skandînavî bûne. Ziman û wêjeya Kurdî bi şêwazên Kurmancî û Soranî li welatên Skandînavî û xasmayî li Swêdê li sala 1980 şûnde hatiye weşandin. Îro li welatên Skandînavî mîrata zimanê Kurdî ji bilî sedan pirtûkan,  çendîn Kovar û her wisa xwediyê pertûkxane û rêkxistineka nivîskarên Kurd jî heye. 

Lêkolîn yek ji berhemên pirojeya ji bo hemû kes li jêr navê ”Çend zimanî û çend çandî hêza bikar bûn û întegrasyon û cîhkevtin li welatên Skandînavî”ye. Piroeyahan beşek li pirojeya encûmena wezîrên (şalyarên) çandiye welatên Skandinaviye li jêr navê: ”Bakûra refah (xweşbijêw), refah û dahêner li 2020 – derfetên wek hev li xoşbijêwî, çand û perwerde û kar kirinê” de. 

Pêwendî ji bo zanyariyên zêdetir:

Mira Haataja

Birîkarê berpirsê giştî

Xizmetên Çand ji bo herkesê

mira.haataja@cultureforall.fi

Tel. 040 213 6339